Γιατί πλήρως εμβολιασμένοι βρίσκονται θετικοί στον κορονοϊό

Με τη μετάλλαξη Δέλτα του κορονοϊού να επελαύνει, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις πλήρως εμβολιασμένων που μολύνονται από το νέο, πιο «γυμνασμένο» (όπως έχει χαρακτηριστεί επανειλημμένα) στέλεχος, προκαλώντας σε πολλούς ανησυχία και προβληματισμό σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων- Ωστόσο, όπως υπογραμμίζεται σε σχετικό δημοσίευμα των Financial Times, στην πραγματικότητα τέτοια φαινόμενα είναι αναμενόμενα.

Κανένα εμβόλιο δεν είναι 100% αποτελεσματικό, οπότε οι αποκαλούμενες «breakthrough infections» (σε ελεύθερη απόδοση, «επιθετικές λοιμώξεις») είναι πάντα αναμενόμενες. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα κρούσματα είναι ήπια, ωστόσο η παρούσα έξαρση των κρουσμάτων, παράλληλα με τη συνέχιση των εμβολιασμών, κάνει πολλούς να αναρωτιούνται: «Πόσο προστατευμένος είμαι; Πόσοι πλήρως εμβολιασμένοι βρίσκονται θετικοί;».

«Δεν υπάρχει τέλειο εμβόλιο…δεν είναι διαφορετική η Covid» λέει ο καθηγητής Γουΐλιαμ Σάφνερ, ειδικός σε θέματα μολυσματικών ασθενειών στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ. Αξίζει να σημειωθεί πως το εμβόλιο του κίτρινου πυρετού θεωρείται πως είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά εμβόλια που δημιουργήθηκαν ποτέ, με μία δόση να παράγει μακρά ανοσία στο 98% των εμβολιασμένων- μα ακόμα και αυτό σημαίνει πως υπάρχει ένα 2% που μολυ΄νεται.

Δοκιμές τρίτης φάσης στα περισσότερα εμβόλια για την Covid-19 δείχνουν αποτελεσματικότητα απέναντι στη νόσηση με συμπτώματα άνω του 90%. Έρευνες βασιζόμενες σε δεδομένα πραγματικού κόσμο όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα σε Ηνωμένο Βασίλειο, Ισραήλ και Καναδά υποδεικνύουν πως τα εμβόλια παρουσιάζουν ελαφρώς μειωμένη αποτελεσματικότητα εκτός του περιβάλλοντος δοκιμών, κυρίως λόγω της εξάπλωσης της Δέλτα. Εκτιμήσεις θέτουν το επίπεδο προστασίας απέναντι στη λοίμωξη με συμπτώματα, ανάλογα με το εμβόλιο, μεταξύ του 60% και του 90%.

Σύμφωνα με την Public Health England, περίπου το 17% των 105.598 κρουσμάτων της μετάλλαξης Δέλτα που αναφέρθηκαν ανά την Αγγλία μέσα σε τέσσερις εβδομάδες ως τις 19 Ιουλίου ήταν πλήρως εμβολιασμένοι. Ο Άντονι Μάστερς, μέλος της Royal Statistical Society, λέει πως οι πλήρως εμβολιασμένοι πιθανώς να καταστούν μεγαλύτερο ποσοστό των κρουσμάτων καθώς η εμβολιαστική κάλυψη αυξάνεται, ειδικά σε νεότερες ηλικιακές ομάδες οι οποίες αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο έκθεσης λόγω των αυξημένων κοινωνικών συναναστροφών. «Αν έχεις πολύ μεγάλη κάλυψη σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, είναι λογικό να γίνουν πλειονότητα τα κρούσματα μεταξύ πλήρως εμβολιασμένων» σημειώνει χαρακτηριστικά.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο περίπου το 55% του πληθυσμού είχε κάνει και τις δύο δόσεις ως τις 21 Αυγούστου. Στο Ισραήλ, όπου περίπου το 60% του πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο και η κάλυψη είναι πιο ισορροπημένη μεταξύ των ηλικιακών ομάδων, το 52% περίπου των 6.000 ατόμων που βρέθηκαν θετικοί την εβδομάδα ως τις 21 Ιουλίου ήταν πλήρως εμβολιασμένοι.

Είναι πάρα πολύ λίγοι οι πλήρως εμβολιασμένοι που νοσούν βαριά: Σύμφωνα με τις έρευνες της Public Health England με βάση δεδομένα πραγματικού κόσμο, το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech ήταν ακόμα 96% αποτελεσματικό απέναντι στο ενδεχόμενο νοσηλείας, ενώ της AstraZeneca είχε αποτελεσματικότητα 92%. Ωστόσο η Νάταλι Ντιν, καθηγήτρια βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο Έμορι στην Ατλάντα, υπογράμμισε ότι οι αριθμοί αυτοί είναι μέσοι όροι και η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από τα υπάρχοντα «risk profiles» των ανθρώπων: «Τα πάντα είναι σχετικά όσον αφορά σε εμβόλια και κινδύνους» σχολίασε σχετικά. Αξίζει να σημειωθεί πως ανάλυση των Financial Times έχει δείξει πως ένας 80χρονος που έχει κάνει δύο δόσεις τώρα διατρέχει τον ίδιο κίνδυνο θανάτου με έναν ανεμβολίαστο 50χρονο.

Στην Αγγλία, όπου 9 στους 10 άνω των 50 είναι πλήρως εμβολιασμένοι, το 30% των 1.788 εισαχθέντων σε νοσοκομεία λόγω της μετάλλαξης Δέλτα στις τέσσερις εβδομάδες ως τις 19 Ιουλίου ήταν πλήρως εμβολιασμένοι. Περίπου το ήμισυ των 460 θανάτων στη χώρα που σχετίζονταν με τη Δέλτα από τον Φεβρουάριο ήταν επίσης άτομα που είχαν εμβολιαστεί πλήρως. Ωστόσο, ο Μάστερς υπογραμμίζει πως αυτό απεικονίζει απλά τη μεγάλη εμβολιαστική κάλυψη μεταξύ των μεγαλύτερης ηλικίας ανθρώπων: «Είναι, παραδόξως, ένδειξη μιας επιτυχούς εμβολιαστικής εκστρατείας. Αν όλοι ήταν πλήρως εμβολιασμένοι, όλοι όσοι εισάγονταν στα νοσοκομεία ή πέθαιναν, εξ ορισμού θα ήταν πλήρως εμβολιασμένοι».

Ενδεικτικά, όπως πρόσθεσε, περίπου τα 2/3 αυτών που σκοτώνονται στους δρόμους του Ηνωμένου Βασιλείου φορούν ζώνη ασφαλείας, μα αυτό οφείλεται στο ότι το ποσοστό χρήσης είναι στο 99%. Η ίδια λογική, υπογράμμισε, ισχύει και όσον αφορά στη σοβαρή νόσηση και τους θανάτους σε πλήρως εμβολιασμένους πληθυσμούς.