Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.) καθορίζει τη συμπεριφορά όλων, όσοι χρησιμοποιούν οδούς και με αυτή την έννοια αποτελεί θεμελιώδες κείμενο διαμόρφωσης των συνθηκών κυκλοφορίας.
Μία από τις θεμελιώδεις αρχές του Κ.Ο.Κ είναι ότι απαγορεύεται η οδήγηση οδικών οχημάτων για επίδειξη ικανότητας, εντυπωσιασμό, ανταγωνισμό ή τέλεση αυτοσχέδιων αγώνων (τις επονομαζόμενες κόντρες) καθώς και η κατανάλωση αλκοόλ.
Με αφορμή τα δύο τραγικά δυστυχήματα που συγκλόνισαν το πανελλήνιο, τόσο την πρόσφατη απώλεια του Mad Clip όσο και τον πρόωρο χαμό του Παντελή Παντελίδη, ο eleftherostypos.gr και ο δημοσιογράφος Λάμπρος Κατσαρός βρέθηκε στη Σχολή Οδηγών Ζερβάκης και με τη βοήθεια ειδικών γυαλιών που περιέχουν ποσότητα αλκοόλης περισσοτέρου του ενός γραμμαρίου ανά λίτρου αίματος, πραγματοποίησε ένα πείραμα που αποδεικνύει ολοφάνερα τις επιπτώσεις του αλκοόλ ακόμη και σε έναν πεζό.
Όπως θα δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, το βάδισμα ανάμεσα στους κώνους, παραμένοντας ανέγγιχτοι, φαντάζει πολύ δύσκολη υπόθεση.
Δείτε το πείραμα
Οδική ασφάλεια: Μύθοι και αλήθειες για το αλκοόλ
Το λευκό κρασί είναι ένα ελαφρύ ποτό.
Η αλήθεια είναι ότι ένα ποτήρι λευκό ή κόκκινο κρασί έχει την ίδια περιεκτικότητα σε αλκοόλ με ένα μπουκάλι μπύρα ή μια δόση ουίσκι.
Η κατανάλωση του ίδιου ποτού καθυστερεί τη μέθη σε σχέση με την κατανάλωση διαφορετικών ειδών αλκοολούχων ποτών σε ένα βράδυ.
Η αλήθεια είναι ότι τα επίπεδα περιεκτικότητας αλκοόλ στο αίμα προσδιορίζουν το βαθμό στον οποίο είμαστε μεθυσμένοι ή νηφάλιοι. Το αλκοόλ είναι πάντα αλκοόλ και ένα ποτό είναι πάντα ένα ποτό, ανεξαρτήτως αν πίνουμε κρασί ή ουίσκι. Η χρήση, όμως, το ίδιο βράδυ, διαφορετικών ποτών μπορεί να προκαλέσει σημαντική δυσανεξία. Επιπλέον, με τα σφηνάκια μεθά κανείς πιο εύκολα, διότι λαμβάνει μεν μικρή ποσότητα υγρών, αλλά σημαντική αλκοόλη.
Ένα ποτήρι καφέ μπορεί να βοηθήσει κάποιον να ξεμεθύσει.
Μάλλον πρόκειται για ένα λανθασμένο συμπέρασμα καθώς μόνο ο χρόνος μπορεί να συμβάλλει στην ανάκτηση της νηφαλιότητας και όχι ο καφές, τα κρύα ντους ή η άσκηση. Αντιθέτως, ο καφές επιβραδύνει το μεταβολισμό αλκοόλης!
Άνδρες και γυναίκες του ίδιου βάρους και ύψους μπορούν να πιούν την ίδια ποσότητα αλκοόλ.
Κάτι τέτοιο δεν υφίσταται… Οι γυναίκες επηρεάζονται πιο γρήγορα, καθώς έχουν μεγαλύτερο ποσοστό λίπους και λιγότερο μυϊκό ιστό, συγκεντρώνοντας ευκολότερα το αλκοόλ στο αίμα τους. Επίσης, έχουν χαμηλότερα ποσοστά ενός ενζύμου που μεταβολίζει το αλκοόλ, ενώ οι ορμονικές διαταραχές κατά τη διάρκεια του κύκλου τους επηρεάζει σε κάποιο βαθμό την απορρόφηση του αλκοόλ.
Η γνωστή φράση «Δεν με πιάνει το αλκοόλ»
Όλα τα άτομα μεθούν και σε όλους μειώνονται οι ικανότητες. Απλά, οι εκδηλώσεις διαφέρουν. Άλλοι είναι χαρούμενοι, άλλοι στενοχωρημένοι, άλλοι επιθετικοί και άλλοι ήρεμοι.
«Είμαι καλός οδηγός και δεν με επηρεάζει το αλκοόλ».
Η φράση αυτή σαφώς και δεν ισχύει. Όπως έχουν δείξει δοκιμασίες με οδηγούς αγώνων, οι καλοί οδηγοί επηρεάζονται από τη λήψη αλκοολούχων ποτών, ακόμη και σε μικρές ποσότητες. Γι’ αυτό, άλλωστε, ο πρωταθλητής της Formula 1, Φινλανδός Χάκκινεν, υποστηρίζει ότι πρέπει να νομοθετηθεί μηδενική ποσότητα αλκοόλης στο αίμα των οδηγών.
«Όταν πιω λίγο, οδηγώ καλύτερα»
Όπως υποστηρίζει και ο εκπαιδευτής της Σχολής Οδηγών Ζερβάκης, κ. Αντώνης Ζερβάκης στο βίντεο που παρακολουθήσατε, το αλκοόλ αυξάνει την ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται οι ικανότητές μας.
Οδική ασφάλεια: Πώς το αλκοόλ επηρεάζει την οδηγική μας συμπεριφορά
Οποιαδήποτε ποσότητα αλκοόλ στο αίμα επηρεάζει την οδηγική ικανότητα και τα αντανακλαστικά του οδηγού. Έτσι, δεν μπορεί κανείς να πει με σιγουριά ποια είναι τα όρια του αλκοόλ, ώστε να οδηγεί με ασφάλεια.
Ένα ποτήρι κρασί αυξάνει τον χρόνο αντίδρασης κατά 20%, ενώ τρία ποτήρια κρασί αυξάνουν τον χρόνο αντίδρασης έως και 75%.
Εάν οδηγούμε με ποσότητα αλκοόλ στο αίμα σας διπλάσια από το επιτρεπόμενο όριο, είναι τουλάχιστον πέντε φορές πιο πιθανό να εμπλακείτε σε μια μοιραία σύγκρουση με το όχημά σας, απ’ ό,τι ένας οδηγός που δεν έχει πιει.
Σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 1 ατύχημα στα 4 οφείλεται στην κατανάλωση οινοπνεύματος, ενώ περισσότερα από 40.000 άτομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση πεθαίνουν ετησίως σε τροχαία ατυχήματα, ενώ το 1/3 από αυτά προκαλούνται από την κατανάλωση οινοπνεύματος.
Οποιαδήποτε ποσότητα αλκοόλ συνεπάγεται:
Καθυστέρηση στα αντανακλαστικά σας (διπλάσιοι ή και τριπλάσιοι χρόνοι αντίδρασης).
Αύξηση της απόστασης μέχρι να σταματήσετε
Μειωμένη αντίληψη του χώρου και της ταχύτητας
Μειωμένο οπτικό πεδίο
Αίσθημα υπερβολικής αυτοπεποίθησης
Μειωμένες δυνατότητες «αντίστασης» και αναστολών για ακόμη περισσότερο αλκοόλ
Η επίδραση του αλκοόλ στον άνθρωπο εξαρτάται από παράγοντες όπως:
Το βάρος
Το φύλο
Την ηλικία
Τον μεταβολισμό
Τα επίπεδα stress του οργανισμού
Το αν ο οδηγός έχει φάει πριν πιει
Την ποσότητα του αλκοόλ
Οι επιπτώσεις του αλκοόλ στο νευρικό σύστημα
Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα άνω των 0,4‰ (60 ml ουίσκι ή 200 ml κρασί) συνεπάγεται:
εξασθένηση της μνήμης και της προσοχής, ήπιες διαταραχές του λόγου, διαταραχές στην εκτέλεση λεπτών χειρισμών και ελάττωση της αντίδρασης σε αισθητηριακά ερεθίσματα.
Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα μεταξύ 1,5 – 2,0‰ συνεπάγεται:
σταδιακή θόλωση της διάνοιας, μέθη, πονοκέφαλος.
Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα μεταξύ 2,0 – 4,5‰ συνεπάγεται:
βαριά μέθη, δηλητηρίαση, σύγχυση, λήθαργος, κώμα.
Συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα άνω των 4,5‰ συνεπάγεται:
παράλυση του κέντρου της αναπνοής, οξεία δηλητηρίαση, σπανίως θάνατος.
Οδική ασφάλεια: Οι πιο σημαντικές επιπτώσεις του αλκοόλ
Χρόνος αντίδρασης
Τα χαμηλά αντανακλαστικά μπορούν να μειώσουν το χρόνο αντίδρασης σε μια έκτακτη περίσταση.
Όραση
Η λειτουργία των μυών των ματιών επιβραδύνεται, συμβάλλοντας σε θολή εικόνα και επηρεάζοντας την αντίληψη των χρωμάτων (ακόμη και από 0,2‰).
Παρακολούθηση της διαδρομής
Επηρεάζεται σημαντικά η δυνατότητα αντίληψης της θέσης των άλλων οχημάτων, της διαχωριστικής γραμμής των δύο ρευμάτων, των λωρίδων και των σημάτων κυκλοφορίας.
Συγκέντρωση
Μειώνεται η δυνατότητα προσήλωσης στην οδήγηση και αυξάνεται η αίσθηση υπνηλίας.
Κρίση και αντίληψη
Η κατασταλτική επίδραση του αλκοόλ επηρεάζει τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων και εκτίμησης των κινδύνων.
Συντονισμός
Η οδήγηση επηρεάζεται από την αδυναμία συντονισμού των ματιών, χεριών, ποδιών.
Η κατά μέσο όρο αποβολή αλκοόλης από τον οργανισμό είναι της τάξης του 0,1‰ / ώρα. Εάν κάποιος πιει αρκετά και φτάσει το επίπεδο 1,3‰ π.χ., τότε για να μειωθεί το επίπεδο κάτω από 0,5‰ που είναι το νομικό όριο, θα πρέπει να περάσουν 9 ολόκληρες ώρες.
Οδική ασφάλεια: Υπερβολική ταχύτητα και διατήρηση αποστάσεων ασφαλείας
O oδηγός oφείλει κατά τo χρόνo της oδήγησης να είναι σε θέση να ελέγχει τo όχημά τoυ. Ιδιαίτερα, απαγορεύεται να χρησιμοποιεί εν κινήσει ακουστικά που έχουν συνδεθεί με φορητά ραδιόφωνα, μαγνητόφωνα και άλλες παρεμφερείς ηχητικές συσκευές, καθώς και τηλεόραση. Η εν κινήσει χρήση κινητού τηλεφώνου επιτρέπεται μόνο όταν αυτό είναι τοποθετημένο σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση ή όταν χρησιμοποιείται με ακουστικό ασύρματης επικοινωνίας.
Τα κυριότερα αίτια των τροχαίων, όπως προέκυψε από την αστυνομική τροχονομική έρευνα που διεξήχθη στη Κεντρική Μακεδονία, ήταν τα εξής: υπερβολική ταχύτητα, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, απόσπαση προσοχής του οδηγού, μη χρήση ζώνης ασφαλείας/προστατευτικού κράνους, κίνηση στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας, χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση και παραβίαση της προτεραιότητας.
Με πόση ταχύτητα όμως επιτρέπεται να κινούμαστε εντός και εκτός πόλεως;
Το ανώτατο επιτρεπόμενo όριo ταχύτητας των αυτoκινήτων oχημάτων, μέσα στις κατoικημένες περιoχές, oρίζεται σε 50 χιλιόμετρα την ώρα, εκτός αν άλλως ορίζεται με ειδική σήμανση.
Εκτός κατοικημένων περιοχών τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια ταχύτητας, για τις διάφορες κατηγορίες αυτοκινήτων οχημάτων και των συνδυασμών αυτών, ορίζονται ως εξής: 130 km/h (αυτοκινητόδρομοι) 110 km/h (οδοί ταχείας κυκλοφορίας) 90 km/h (άλλα οδικά δίκτυα).
Πόση απόσταση ασφαλείας πρέπει να αφήνουμε από το προπορευόμενο όχημα;
Ένας οδηγός οφείλει να διαθέτει την ικανότητα που του επιτρέπει να υπολογίζει γρήγορα και κατά προσέγγιση την ταχύτητα ανά δευτερόλεπτο.
Σε ένα δευτερόλεπτο το όχημά μας διανύει:
13,88 m με 50 km/h: (50.000 m ÷3.600 s)
25 m με 90 km/h
36,11 με 130 km/h
Για να υπολογίσουμε λοιπόν κατά προσέγγιση την απόσταση που διανύσαμε σε ένα δευτερόλεπτο κάνουμε τον ακόλουθο υπολογισμό.
Με 50km/h διανύουμε περίπου 3*5= 15 μέτρα
Με 90km/h διανύουμε περίπου 3*9=27 μέτρα
Σαν οδηγοί οφείλουμε να προβλέπουμε το λάθος του προπορευόμενου οχήματος, επομένως πρέπει να διατηρούμε τη σωστή απόσταση ασφαλείας.
Πώς την υπολογίζουμε όμως;
1 δευτερόλεπτο αντιδράσεως + 1 δευτερόλεπτο ασφαλείας= 2 δευτερόλεπτα. Αυτός είναι και ο χρόνος που απαιτείται προκειμένου να έχουμε τη σωστή απόσταση ασφαλείας.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα την εξίσωση ας δούμε ένα παράδειγμα:
Όπως βλέπουμε στην ακόλουθη εικόνα, μόλις το όχημα που προπορεύεται περάσει από ένα σταθερό σημείο αναφοράς, πρέπει να προφέρουμε τη φράση «χίλια ένα, χίλια δύο».
Αντιστοίχως όταν και εμείς περάσουμε από το σημείο αναφοράς θα πρέπει να προφέρουμε την ίδια φράση.
Με τον τρόπο αυτό διατηρούμε τη σωστή απόσταση ασφαλείας.
Βέβαια αυτή η απόσταση διαμορφώνεται ποικιλοτρόπως αναλόγως τις καιρικές συνθήκες, την ποιότητα των ελαστικών καθώς και την κατάσταση του οδοστρώματος.
Οδική ασφάλεια: Πώς ορίζονται τα πρόστιμα για την υπερβολική ταχύτητα
Ο οδηγός που επιχειρεί στην οδό συνεχείς ή διακεκομμένους ελιγμούς και κίνηση που εγκυμονεί κίνδυνο για τους λοιπούς χρήστες της οδού τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο επτακοσίων ευρώ και επί τόπου αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδήγησης για τριάντα ημέρες, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία του άρθρου 103 του παρόντος Κώδικα.
