Καθώς τα έντονα καιρικά φαινόμενα είναι ολοένα και πιο συχνά και τείνουν να αποτελέσουν τη νέα κανονικότητα, αναδεικνύονται τα κενά στον σχεδιασμό για τη θωράκιση της ζωής των πολιτών αλλά και των υποδομών σε όλη την Ελλάδα. Ταυτόχρονα προβάλλει έντονα η ανάγκη συνεργασίας όλων των επιπέδων διακυβέρνησης, καθώς και η αποσαφήνιση του ρόλου και των υποχρεώσεων όλων έτσι ώστε να αποφεύγεται ο συνήθης τραγέλαφος. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται να παρουσιαστεί σήμερα η μελέτη για την υποστήριξη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και τη δημιουργία μηχανισμού άμεσης ανταπόκρισης της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) για τη διαχείριση κινδύνων, καταστροφών και κρίσεων από τον καθηγητή Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμιο Λέκκα. Το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ) «αποφάσισε να προχωρήσει στην εκπόνηση του συγκεκριμένου οδηγού, με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση κινδύνων, σε επίπεδο δήμων» σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ινστιτούτου, δήμαρχο Παπάγου- Χολαργού, Ηλία Αποστολόπουλο.
Στον oδηγό, εκτός από τους ρόλους και τις αρμοδιότητες των υπηρεσιακών δομών των δήμων και το επίπεδο εμπλοκής τους στη διαχείριση, αναλύονται και οι επιμέρους ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε κάθε στάδιο, ώστε ο κάθε δήμος να αποκτήσει έναν σύγχρονο επιχειρησιακό σχεδιασμό και ένα αξιόπιστο και αποδοτικό σχέδιο για τους κινδύνους και τις κρίσεις που τον απειλούν. Ποιος έχει την ευθύνη για την προληπτική απομάκρυνση του πληθυσμού σε κάθε περίπτωση (πυρκαγιά ή πλημμύρα) και πώς αυτή πρέπει να πραγματοποιηθεί; Σε περίπτωση σεισμού, πώς και προς τα πού πρέπει να κινηθούν οι πολίτες; Ποιες είναι οι προληπτικές ενέργειες που πρέπει να γίνουν από την πλευρά της τοπικής αυτοδιοίκησης έτσι ώστε να μειωθούν οι συνέπειες από την εκδήλωση πυρκαγιών – σεισμών – πλημμυρών; Ποιος είναι υπεύθυνος να παρέχει τις πρώτες βοήθειες προς τους πολίτες και να καταγράψει τις ανάγκες που θα προκύψουν έπειτα από μια καταστροφή;
Σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα απαντά η μελέτη που αποτελεί εκτός των άλλων ένα βασικό εργαλείο για τη λειτουργία των τμημάτων Πολιτικής Προστασίας των δήμων. Στο πλαίσιο της εκπλήρωσης των σκοπών του Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων (σύμφωνα με τον νόμο 4662/ 2020 για την αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας), στις Περιφέρειες και τους Δήμους λειτουργούν αυτοτελείς Διευθύνσεις και συστήνονται Τμήματα Πολιτικής Προστασίας, που έχουν ως σκοπό την υποστήριξη του εθνικού μηχανισμού.
Οι δήμοι πρέπει να συντάξουν ή να επικαιροποιήσουν σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και αντιμετώπισης των άμεσων συνεπειών από την εκδήλωση των καταστροφών. Είναι αναγκαίο επίσης να ελέγχουν τον εξοπλισμό τους έτσι ώστε να είναι πάντα «ετοιμοπόλεμοι» αλλά και παράλληλα να εκπαιδεύουν το προσωπικό τους και να ελέγχουν την επιχειρησιακή ετοιμότητα των υπηρεσιών τους. Επίσης, στο πλαίσιο του σχεδιασμού θα πρέπει σε κάθε δήμο να καθοριστεί σημείο συγκέντρωσης των πολιτών έπειτα από σεισμό, πλημμύρα, δασική πυρκαγιά. Η μελέτη εξετάζει σε διαφορετικά κεφάλαια την προετοιμασία και τις δράσεις που απαιτούνται σε περίπτωση σεισμού –όπου δεν υφίσταται η δυνατότητα πρόβλεψης ώστε να υπάρχει επιφυλακή–πυρκαγιάς ή πλημμύρας.