H κλιματική αλλαγή βρίσκεται στο επίκεντρο μιας παγκόσμιας συζήτησης, που ξεκίνησε δειλά δειλά πριν κάποιες δεκαετίες και πλέον έχει μετατραπεί σε μείζον ζήτημα για την ανθρωπότητα. Όχι αδίκως, βεβαίως, καθότι όσοι προειδοποιούσαν για την αναγκαιότητα λήψης μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος-χωρίς να απολαμβάνουν της ανάλογης προσοχής από τα παγκόσμια κέντρα λήψης αποφάσεων- έχουν δικαιωθεί απόλυτα. Ο πλανήτης και μαζί βεβαίως η ανθρωπότητα, δέχονται τα ισχυρά ραπίσματα που επιφέρει η κλιματική αλλαγή.
Γράφει ο Νώντας Βλάχος
Ο καιρός για ουσιαστική… αλλαγή στη θεώρηση και στις προτεραιότητες που πρέπει να έχει η παγκόσμια κοινότητα, έχει έρθει προ πολλού, όχι τώρα- Το παράδειγμα για να εκκινήσει επί της ουσίας και όχι στα λόγια, μια παγκόσμια εκστρατεία για την κλιματική αλλαγή, οφείλουν να δώσουν, ασφαλώς, οι υπερδυνάμεις, οι κραταιές χώρες που κινούν τα νήματα στην παγκόσμια σκακιέρα. Κάπου εδώ αρχίζουν τα δύσκολα…
Αντί το καίριο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος που θα ενώσει, συνασπίσει τις μεγάλες δυνάμεις, εξελίσσεται σε νέο πεδίο αντιπαράθεσης. Ομιλούμε, κυρίως, για το δίπολο ΗΠΑ-Κίνα, το οποίο βρίσκεται σε διαρκή ανταγωνισμό και για τη γεωστρατηγική και οικονομική κυριαρχία. Η Κίνα αμφισβητεί την αμερικανική παντοδυναμία, έχοντας ως «πολιορκητικό» κριό την εξαιρετική πορεία που διαγράφει η οικονομία της. Οι προβλέψεις όλων των ειδικών συγκλίνουν ότι η κινεζική οικονομία θα εκθρονίσει την αμερικανική από την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία, τα επόμενα χρόνια. Το Πεκίνο που αναπτύσσεται τεχνολογικά, «επεκτείνεται» και γεωπολιτικά, πατώντας σε εδάφη με παραδοσιακή αμερικανική επιρροή. Οι ΗΠΑ, ασφαλώς, ανταπαντούν και, η διελκυστίνδα των διαξιφισμών και αντιπαραθέσεων θα συνεχιστεί αμείωτη τα επόμενα χρόνια.
Οι «σταυροφόροι» και το «μαύρο πρόβατο»
Κάποιοι, ωστόσο, προσδοκούσαν, πίστευαν, ότι η κλιματική αλλαγή και η αντιμετώπιση της νέας δυσχερούς κατάστασης που βιώνει ο πλανήτης, θα ένωνε τις δύο δυνάμεις. Εις μάτην ανέμεναν κάτι τέτοιο, καθώς ΗΠΑ και Κίνα δεν βρήκαν κοινό «τόπο» για το επίμαχο περιβαλλοντικό ζήτημα. Το ταξίδι του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου Τζον Κέρι στο Πεκίνο, προκειμένου να πείσει την κινεζική κυβέρνηση να προχωρήσει σε δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, έπεσε στο κενό. Το Πεκίνο ορθά κοφτά άφησε να εννοηθεί ότι δεν δέχεται υποδείξεις από τις ΗΠΑ, αλλά και την υπόλοιπη Δύση που ως γνωστόν κατηγορεί την Κίνα ως πρωταθλήτρια χώρα σ’ ό,τι αφορά στη μόλυνση του περιβάλλοντος. Τι ισχύει, όμως, στ’ αλήθεια; Η Ουάσιγκτον, ιδίως με την κυβέρνηση Μπάιντεν, και άλλες χώρες, κυρίως του δυτικού κόσμου, είναι οι «σταυροφόροι» για την προστασία του περιβάλλοντος και η Κίνα το «μαύρο πρόβατο» της παγκόσμιας κοινότητας, που πράττει του κεφαλιού της και αρνείται να συνεργαστεί;
Η αλήθεια είναι ότι ο δυτικός κόσμος, επέδειξε αργά αντανακλαστικά και έπρεπε να έρθει αντιμέτωπος με τεράστιες φυσικές καταστροφές, για να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος αλλά και της αναλγησίας που επέδειξε επί δεκαετίες. Επιζητά, τώρα από την Κίνα, η οποία βρίσκεται σε φρενήρη ρυθμό ανάπτυξης, να πατήσει εν πολλοίς φρένο (μέσω π.χ. της υιοθέτησης μέτρων για τον περιορισμό της χρήσης του άνθρακα), και να πράξει ό,τι δεν έκανε ο ίδιος…
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, η Κίνα, επιδεικνύει μια αξιοθαύμαστη ευκολία, να μετατρέπει κάθε ζήτημα, στο οποίο εμπλέκονται κυρίως οι ΗΠΑ, σε αφορμή για επίδειξη ισχύος. Ως νέα υπερδύναμη και με την αλαζονική διάθεση που αρμόζει σε κάθε τέτοια, μοιάζει να διαμορφώνει τη δική της γεωστρατηγική συλλογιστική, στην οποία η οποιαδήποτε συνεννόηση θα πρέπει να γίνεται υπό τους δικούς της όρους.
Υπό αυτές τις συνθήκες και ενόψει της Συνόδου Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα τον Νοέμβριο, μοιάζει δύσκολο να προκύψει μια συμφωνία , παγκόσμιας δυναμικής και εμβέλειας, που θα ενισχύει ουσιαστικά την προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ο πλανήτης όμως δεν μπορεί να περιμένει. Εκπέμπει SOS και μαζί δισεκατομμύρια άνθρωποι που σχεδόν καθημερινά γίνονται μάρτυρες των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.