H ΕΕ συμφώνησε να πληρώσει ακριβότερα για τις νέες παραγγελίες εμβολίων για την Covid-19, επειδή θέλει να τηρούνται αυστηρότεροι όροι, ανέφεραν στο Reuters Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, καθώς προσπαθεί να διασφαλίσει τις προμήθειες, δεδομένων των εμπειριών από τα προβλήματα κατά την έναρξη της εκστρατείας εμβολιασμού.
Την περασμένη Κυριακή οι Financial Times έγραψαν πως η ΕΕ είχε συμφωνήσει να πληρώσει σε Pfizer και BioNTech 19,5 ευρώ για κάθε δόση των εμβολίων τους, στο πλαίσιο συμβολαίου που υπεγράφη τον Μάιο για μέχρι και 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις. Η προηγούμενη τιμή, στο πλαίσιο δύο αρχικών συμβολαίων, ήταν 15,5 ευρώ ανά δόση, για συνολικά 600 εκατ. δόσεις. Η τιμή για τα εμβόλια της Moderna πήγε στα 25,5 δολάρια ανά δόση, μετέδωσε επίσης η εφημερίδα, αναφερόμενο σε μια συμφωνία για 300 εκατ. δόσεις, ενώ ήταν 22,6 δολάρια στην αρχική συμφωνία, για 160 εκατ δόσεις.
Η Τιτσιάνα Μπέγκιν, Ιταλίδα ευρωβουλευτής του Κινήματος Πέντε Αστέρων, είπε ότι «γδέρνουν» την ΕΕ, χαρακτηρίζοντάς το «ανεξήγητο».
Η τιμή της Moderna είναι ακόμα πιο κοντά στο χαμηλότερο άκρο του εύρους των 25-37 δολαρίων που είχε υποδείξει η εταιρεία πέρυσι, μα η Pfizer και η BioNTech, υπογράμμισε το Reuters, είχαν πει στο παρελθόν ότι οι τιμές θα ήταν χαμηλότερες για μεγαλύτερες παραγγελίες.
Σύμφωνα με το Reuters, έχει ειπωθεί πως υπάρχουν καλοί λόγοι για την αύξηση των τιμών και ότι οι συνθήκες είχαν αλλάξει πολύ από τότε που είχαν υπογραφεί οι πρώτες συμφωνίες με φαρμακοβιομηχανίες πέρυσι. Ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων, Κλεμέντ Μπον, είπε στο γαλλικό ραδιόφωνο RFI τη Δευτέρα πως οι πιθανώς υψηλότερες τιμές ήταν ακόμα υπό διαπραγμάτευση και προέκυπταν λόγω αυστηρότερων ρητρών όσον αφορά σε παραλλαγές, παραγωγή και παραδόσεις.
Ευρωπαίος αξιωματούχος ενήμερος για τις διαπραγματεύσεις με κατασκευαστές εμβολίων είπε ότι η αξία των δόσεων έχει αυξηθεί εφόσον προέκυψαν στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους και τη θετική τους επίδραση όσον αφορά στην ανάκαμψη της οικονομίας. «Πολλοί παράγοντες έπαιξαν ρόλο» είπε αξιωματούχος, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Όλα τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη έχει αποδειχτεί πως έχουν επωφελή επίδραση, μα αυτά της AstraZeneca και της Johnson & Johnson έχουν έρθει αντιμέτωπα με περιορισμούς στη χρήση τους στην ΕΕ λόγω προβληματισμών για σπάνια περιστατικά θρομβώσεων. Επίσης, οι δύο κατασκευαστές έχουν αντιμετωπίσει προβλήματα παραγωγής, που, στην περίπτωση της AstraZeneca, οδήγησαν σε δικαστική αντιπαράθεση με την ΕΕ.
Αν και η διαπραγματευτική ισχύς των Pfizer/BioNTech και Moderna έχει αυξηθεί, επιπρόσθετες απαιτήσεις από πλευράς ΕΕ είναι πιθανόν να ανεβάσουν το κόστος κατασκευής και παράδοσης εμβολίων. Εκπρόσωπος της Pfizer αρνήθηκε να προβεί σε σχόλια για τις τιμές, μα είπε ότι το πιο πρόσφατο συμβόλαιο με την ΕΕ ήταν διαφορετικό από τα αρχικά, με διαφορές, μεταξύ άλλων, σε θέματα παραγωγής και παράδοσης. Η Moderna δεν απάντησε σε σχετικά ερωτήματα, ενώ ούτε η Κομισιόν προέβη σε σχόλια.
Νωρίτερα μέσα στο έτος η ΕΕ είχε δεχτεί κριτικές για τις χαμηλές τιμές που πλήρωνε για τις αρχικές προμήθειες, καθώς κάποιοι απέδιδαν σε αυτές τις καθυστερήσεις που σημειώθηκαν. «Είναι εύκολο να επικρίνεις την ΕΕ επειδή δαπανά λίγα και αργά ή επειδή δαπανά πάρα πολλά» είπε η Τζιοβάνα ντε Μάιο του Brookings Institution. «H πραγματικότητα είναι πιο πολύπλοκη, και ίσως είναι σωστό να δίνεται προτεραιότητα στην πρόσβαση σε εμβόλια αντί για τα κόστη, δεδομένων των ρυθμών με τους οποίους εξαπλώνεται η μετάλλαξη Δέλτα» πρόσθεσε η ίδια.
Στις 23 Ιουλίου η Ουάσινγκτον αγόρασε επιπλέον 200 εκατ. εμβόλια από την Pfizer, αντί 24 δολαρίων ανά δόση (20,1 ευρώ), ανέφερε η εταιρεία, τη στιγμή που για τα πρώτα 300 εκατ. δόσεις οι ΗΠΑ είχαν πληρώσει 19,5 δολάρια ανά δόση. H Pfizer ανέφερε πως οι υψηλότερες τιμές για τις ΗΠΑ οφείλονταν στις επενδύσεις που απαιτούνται για την παραγωγή, συσκευασία και παράδοση νέων συνθέσεων του εμβολίου, καθώς και στα επιπλέον κόστη όσον αφορά στην παραγωγή συσκευασιών μικρότερου μεγέθους.
Όταν η ΕΕ έκλεισε τον Μάιο την τρίτη της συμφωνία με την Pfizer για μέχρι και 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις, η Κομισιόν είπε ότι το νέο συμβόλαιο απαιτούσε τα εμβόλια να παράγονται στην ΕΕ και τα απαιτούμενα συστατικά να προέρχονται από την περιοχή της. Στις πρώτες συμφωνίες η ΕΕ ζητούσε να παράγονται μόνο τα εμβόλια εντός της (όχι τα συστατικά τους).
Η συγκέντρωση της παραγωγής στην Ευρώπη μπορεί να βοηθήσει στο να υπάρχουν εγγυημένες προμήθειες τώρα που οι γραμμές παραγωγής έχουν σταθεροποιηθεί- ωστόσο είναι πιθανό να οδηγήσει σε αύξηση κόστους. Σημειώνεται πως η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της ανέφερε πως, στο πλαίσιο του νέου συμβολαίου, «από την έναρξη των προμηθειών το 2022, οι παραδόσεις στην ΕΕ είναι εγγυημένες», τη στιγμή που στο πρώτο συμβόλαιο είχε ζητηθεί από την Pfizer απλά να καταβάλει την «καλύτερη δυνατή προσπάθεια» για να διαθέσεις τις συμφωνηθείσες ποσότητες εντός των προθεσμιών που είχαν τεθεί. Η Pfizer μέχρι τώρα έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στην ΕΕ και έχει παραδώσει ελαφρώς περισσότερες δόσεις από ό,τι είχε σχεδιαστεί αρχικά στο πρώτο τρίμηνο του έτους.
Μία άλλη μεγάλη αλλαγή σε σχέση με τα αρχικά συμβόλαια έχει να κάνει με την εμφάνιση των νέων παραλλαγών του ιού και των ανησυχιών πως τα εμβόλια ίσως να μην είναι το ίδιο αποτελεσματικά απέναντί τους. Αξιωματούχοι της ΕΕ είπαν ότι οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να αρνηθούν να αγοράσουν εμβόλια που δεν προστατεύουν από νέες παραλλαγές, ενώ οι εταιρείες θα αναμένεται να προσαρμόζουν γρήγορα τα εμβόλιά τους, πιθανώς με σημαντικό κόστος.