Οι μέδουσες (Jellyfish) ή τσούχτρες υπάρχουν σε όλες τις θάλασσες και ζουν σε όλα τα βάθη. Διαθέτουν σημαντική ενεργητική κίνηση αλλά η εξάπλωσή τους εξαρτάται από τα θαλάσσια ρεύματα. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κάνουν την εμφάνισή τους σε πολλές παραλίες της χώρας μας και το τσίμπημά τους είναι επώδυνο, εξ ου και η ονομασία τσούχτρα που έχει αποδοθεί επειδή μόλις ακουμπήσει το ανθρώπινο σώμα, εκκρίνει ένα υγρό το οποίο προκαλεί τσούξιμο και κνησμό.
Τσίμπημα τσούχτρας
Όταν κάποιος τσιμπηθεί από τσούχτρα, χρειάζεται απαραίτητα πρώτες βοήθειες. Τα τσιμπήματα των σκυφόζωων μεδουσών γενικά δεν είναι θανατηφόρα. Ωστόσο, κάποια είδη από τα κυβόζωα (αυτόνομη τάξη), όπως το Irukandji, μπορεί να αποβούν θανατηφόρα.
Το τσίμπημα των μεδουσών προκαλεί οξύ πόνο και μπορεί να προκαλέσει αναφυλαξία. Για τον λόγο αυτό, αμέσως μετά το τσίμπημα, το παιδί ( αλλά και ο ενήλικας) θα πρέπει να βγει αμέσως έξω από το νερό, προς αποφυγή πνιγμού.
Για τα τσιμπήματα ενός συγκεκριμένου είδους μέδουσας, μπορεί να τοποθετηθεί ξίδι στην πληγή. Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και νερό της θάλασσας.
Δε θα πρέπει να χρησιμοποιείται φρέσκο νερό, γιατί η αλλαγή της ωσμωτικής τονικότητας μπορεί να απελευθερώσει επιπλέον δηλητήριο. Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να αποφεύγεται ο κνησμός του τραύματος, η χρήση οινοπνεύματος, αμμωνίας και παρόμοιων ουσιών.
Ένα ζεστό μπάνιο μπορεί επίσης να βοηθήσει, με εξαίρεση την περίπτωση υποθερμίας. Εκτός από τη χορήγηση πρώτων βοηθειών, για να μειωθεί ο κνησμός, μπορούν να χορηγηθούν αντιισταμινικές ουσίες. Οδοντόκρεμα με σόδα και πάγος εναλλακτικά μπορούν επίσης να δοθούν στο παιδί για την απομάκρυνση του δηλητηρίου.
Τα ούρα δεν βοηθούν να υποχωρήσει ο πόνος
Είναι μύθος ότι η επαφή τα ούρα ανακουφίζει από τον πόνο του τσιμπήματος. Η ακριβής προέλευση του μύθου είναι άγνωστη, ωστόσο το μόνο βέβαιο είναι ότι το συγκεκριμένο «κόλπο» δεν φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ο αφρός ξυρίσματος «λειτουργεί»
Ακούγεται παράδοξο, όμως ο αφρός ξυρίσματος είναι ένα αποτελεσματικό «γιατροσόφι» για το τσίμπημα της μέδουσας. Η σύνθεσή του βοηθά ώστε να μην σπάνε οι νηματοκύστες μέσα στο δέρμα κι έτσι να μην απελευθερώνουν επιπλέον δηλητήριο.
Η θερμότητα «κλειδί» για να υποχωρήσει ο πόνος
Το ζεστό νερό ή μια ζεστή κομπρέσα για περίπου 20 λεπτά είναι ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος να αντιμετωπιστεί ο πόνος, η φλεγμονή, η βλάβη των ιστών και τα άλλα συναφή συμπτώματα του τσιμπήματος της μέδουσας, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Toxins. Ο λόγος είναι ότι το δηλητήριο της μέδουσας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στη θερμότητα, οπότε το ζεστό νερό το «απενεργοποιεί».
