Εχουμε μάθει πλέον να ζούμε με τα αυτοκόλλητα στο δάπεδο των εσωτερικών χώρων, όπως μέσα στα κομμωτήρια και στα εμπορικά καταστήματα, που ορίζουν την απόσταση των δύο μέτρων την οποία πρέπει να τηρούμε ώστε να είμαστε προστατευμένοι από τον νέο κορωνοϊό – για την ακρίβεια από τα σταγονίδια που μπορεί να εκλύσει ένα μολυσμένο με τον ιό άτομο που πιθανόν να βρίσκεται κοντά μας. Είναι όμως η απόσταση αυτή αρκετή για να αποφύγουμε και το αερόλυμα, τα μικροσκοπικά σταγονίδια σε μορφή σπρέι που μπορούν να έχουν πολύ υψηλό ιικό φορτίο και να παραμένουν στον αέρα για μεγάλο διάστημα;
Μέσα στους κλειστούς χώρους η απόσταση των δύο μέτρων, όταν δεν φοράμε μάσκα, δεν είναι ικανή να μας προστατεύσει από το αερόλυμα που φέρει ιικά σωματίδια, σύμφωνα με τη νέα μελέτη (Donghyun Rim, Penn State)
SOS στους εσωτερικούς χώρους
Οχι δεν είναι αρκετή στους εσωτερικούς χώρους, απαντούν ερευνητές της Σχολής Αρχιτεκτονικής Μηχανικής του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια (Penn State), με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Sustainable Cities and Society» (τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα online πριν από τη δημοσίευσή τους στην έντυπη μορφή της επιθεώρησης στο τεύχος Οκτωβρίου).
«Εξερευνήσαμε την αερογενή μεταφορά σωματιδίων που έφεραν τον ιό και εκλύονταν από μολυσμένα άτομα εντός κτιρίων» εξήγησε ο Tζεν Πέι, πρώτος συγγραφέας της μελέτης και διδακτορικός φοιτητής Αρχιτεκτονικής Μηχανικής στο Penn State. «Διερευνήσαμε την επίδραση του αερισμού των κτιρίων και της τήρησης αποστάσεων ως στρατηγικές ελέγχου σε ό,τι αφορά την έκθεση σε αερομεταδιδόμενους ιούς σε εσωτερικούς χώρους».
Τρεις παράγοντες στο μικροσκόπιο
Οι ερευνητές εξέτασαν τρεις παράγοντες: την ποσότητα του αέρα και τον ρυθμό με τον οποίον αυτός ανανεώνεται εντός ενός χώρου, τις διαφορετικές στρατηγικές αερισμού του χώρου καθώς και τον τρόπο έκλυσης αερολύματος όταν κάποιος εκπνέει και όταν κάποιος μιλά. Επικεντρώθηκαν συγκεκριμένα σε αερόλυμα του ανθρώπινου αναπνευστικού συστήματος με μέγεθος της τάξεως του ενός ως 10 μικρομέτρων (σωματίδια με τέτοιο μέγεθος μπορεί να φέρουν τον SARS-CoV-2).
Ταξίδι στον χρόνο ρεκόρ του ενός λεπτού
«Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, τα σωματίδια που φέρουν τον ιό και εκλύονται από ένα μολυσμένο άτομο όταν εκείνο μιλά και δεν φορά μάσκα μπορούν γρήγορα να ταξιδέψουν – για την ακρίβεια μέσα σε ένα λεπτό – ως τη ζώνη αναπνοής ενός άλλου ατόμου, ακόμη και αν τα δύο αυτά άτομα τηρούν απόσταση δύο μέτρων» σημείωσε o Ντονχιάν Ριμ, κύριος συγγραφέας της μελέτης, αναπληρωτής καθηγητής Αρχιτεκτονικής Μηχανικής στο Penn State. «Αυτό είναι πιο έντονο σε χώρους όπου δεν υπάρχει επαρκής αερισμός. Τα αποτελέσματα μαρτυρούν ότι η τήρηση αποστάσεων από μόνη της δεν είναι αρκετή ώστε να αποτρέψει την έκθεση στο αερόλυμα και πρέπει να επιβάλλεται σε συνδυασμό με άλλες στρατηγικές ελέγχου όπως η χρήση μάσκας και ο επαρκής αερισμός εντός εσωτερικών χώρων».
Επτά φορές υψηλότερες συγκεντρώσεις στις κατοικίες
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το αερόλυμα ταξιδεύει πιο μακριά και πιο γρήγορα σε δωμάτια όπου υπάρχει αερισμός εκτόπισης, όπου δηλαδή ο φρέσκος αέρας ρέει συνεχώς από το πάτωμα και σπρώχνει τον «παλιό» αέρα σε ένα φρεάτιο εξαερισμού κοντά στο ταβάνι. Αυτόν τον τύπο συστήματος αερισμού έχουν πολλές κατοικίες όπου, όπως προέκυψε, το κάθε άτομο μπορεί να εκτεθεί σε επτά φορές υψηλότερες συγκεντρώσεις αερολύματος με τον ιό σε σύγκριση με κτίρια όπου υπάρχει μεικτό σύστημα αερισμού. Πολλά επαγγελματικά ακίνητα έχουν μεικτό σύστημα, το οποίο ενσωματώνει τον εξωτερικό αέρα στον αέρα του εσωτερικού χώρου με αποτέλεσμα να τον αραιώνει και να οδηγεί τελικώς σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις αερολύματος, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Μεγαλύτερος κίνδυνος στα σπίτια από τα γραφεία
«Αυτό είναι ένα από τα αναπάντεχα αποτελέσματα. Η πιθανότητα αερογενούς λοίμωξης μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη μέσα στα σπίτια παρά μέσα στα γραφεία» σημείωσε ο δρ Ριμ. «Ωστόσο στις κατοικίες, η χρήση ανεμιστήρων και συστημάτων καθαρισμού του αέρα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των πιθανοτήτων μόλυνσης». Σύμφωνα με τον καθηγητή, πρέπει να τηρούνται και άλλα μέτρα – όπως η χρήση μάσκας – εντός των εσωτερικών χώρων προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος της αερογενούς μετάδοσης.
Ανάλυση σε σχολικές τάξεις και ΜΜΜ
Η ερευνητική ομάδα εφαρμόζει τώρα αυτήν την τεχνική ανάλυσης σε διαφορετικούς εσωτερικούς χώρους, όπως οι σχολικές τάξεις και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς προκειμένου να υπολογίσει πόσο μπορεί να αυξάνεται ο κίνδυνος αερογενούς μετάδοσης του ιού σε αυτά τα περιβάλλοντα.