Με μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας να λαμβάνει χώρα στον ψηφιακό κόσμο πλέον, η ασφάλεια των δεδομένων μας είναι κάτι που μας απασχολεί όλους. Μέτρα απλά πόσες φορές σε καθημερινή βάση χρειάζεται να πληκτρολογήσεις προσωπικά δεδομένα όπως στοιχεία πιστωτικών καρτών, αριθμούς τηλεφώνου, ονοματεπώνυμα και διευθύνσεις. Σκέψου τι έγγραφα κρατάμε αποθηκευμένα στα laptops μας -από λογαριασμούς και αποδείξεις, μέχρι συμβόλαια και φορολογικές δηλώσεις. Κι όμως εν έτει 2021 πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται αν χρειάζονται ακόμα antivirus. Ε λοιπόν ώρα να τους απαντήσουμε!
Από τι κινδυνεύεις;
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Μια φορά κι έναν καιρό, η δράση των λεγόμενων ιών ήταν ξεκάθαρη. Έβρισκαν με κάποιον τρόπο δίοδο προς τον υπολογιστή και ρήμαζαν τα πάντα, αναγκάζοντας τον χρήστη να εγκαταστήσει εκ νέου το λειτουργικό του σύστημα. Πλέον τα πράγματα έχουν αλλάξει. Το «καλό» malware καταφέρνει να περνά απαρατήρητο, διεισδύοντας στο σύστημα και δρώντας χωρίς να γίνει αντιληπτό. Για να καταλάβεις για τι όγκο μιλάμε, το AV-Test Institute καταγράφει σε μηνιαία βάση περί τα 10 εκατομμύρια νέα είδη malware -σαν να λέμε 334.000 καινούριες απειλές τη μέρα!
Όσο για το τι ακριβώς μπορεί να κάνει αυτό το malware; Πολλά και διάφορα. Από το να παρακολουθεί τις κινήσεις σου καταγράφοντας τα πάντα (sites που επισκέπτεσαι, κωδικούς που εισάγεις κλπ) μέχρι κάποια στιγμή να σου κλειδώσει τον υπολογιστή απαιτώντας λύτρα για το ξεκλείδωμά του. Με μία σύντομη έρευνα online θα διαβάσεις για περιστατικά που ίσως σου φανούν απίστευτα -κι όμως είναι πέρα για πέρα αληθινά. Και μην πέσεις στην παγίδα του «μα εγώ προσέχω». Θα οδηγούσες ποτέ ένα αυτοκίνητο χωρίς να φορέσεις ζώνη ή μία μηχανή χωρίς κράνος απλά επειδή… προσέχεις;
Και η ενσωματωμένη προστασία των Windows;
Τα Windows (από την έκδοση 10 και μετά) έρχονται με το Defender, ένα κράμα antivirus και firewall. Θεωρητικά μπορεί να σου προσφέρει προστασία κάποιου επιπέδου, μόνο που οι προσδοκίες σου απ’ αυτό δε θα πρέπει να είναι υψηλές. Σαφέστατα είναι καλύτερο από το να μην έχεις τίποτα, όμως τα όσα μπορεί να κάνει είναι μάλλον περιορισμένα και σίγουρα όχι αρκετά για να σε κρατήσουν ασφαλή στο απαιτητικό περιβάλλον του internet. Το καλό με αυτό πάντως είναι πως θα είσαι σε θέση να το χρησιμοποιείς παράλληλα με όποιο antivirus επιλέξεις να εγκαταστήσεις στο σύστημά σου.
Οι βασικές λειτουργίες ενός antivirus…
Τις βασικές λειτουργίες ενός προγράμματος antivirus λίγο-πολύ τις γνωρίζεις. Χρησιμοποιώντας μία βάση δεδομένων που συνεχώς ανανεώνεται και εμπλουτίζεται με κάθε νέα απειλή που ταυτοποιείται, σαρώνει το σύστημά σου προσπαθώντας να εντοπίσει malware και προβληματικά αρχεία. Άπαξ και βρει κάτι ύποπτο, τότε το θέτει σε καραντίνα, ζητώντας σου να αποφασίσεις τι θες να κάνεις -από τον προσωρινό αποκλεισμό μέχρι την εξ ολοκλήρου διαγραφή του. Παράλληλα ελέγχει την online δραστηριότητά σου, προστατεύοντάς σε από «περίεργα» sites, phishing emails και κακόβουλα αρχεία που είσαι έτοιμος να κατεβάσεις.
…και εκείνες που πιθανώς δε γνωρίζεις
Ένα antivirus ωστόσο δε μένει στα παραπάνω. Ο χαρακτήρας του είναι πολύπλευρος και ανάλογα με το προϊόν και την έκδοση που θα προτιμήσεις, στη διάθεσή σου θα βρίσκονται και ορισμένες έξτρα λειτουργίες που θα κάνουν τη ζωή σου εκτός από ευκολότερη, ασφαλέστερη. Σε αυτές συγκαταλέγονται ο γονικός έλεγχος (απαραίτητος σε περίπτωση που υπάρχουν παιδιά στο σπίτι), το πρόγραμμα διαχείρισης κωδικών (ώρα να πάψετε να χρησιμοποιείτε τον ίδιο συνδυασμό email/κωδικού παντού, ε), το VPN (για ανώνυμο σερφάρισμα), η κρυπτογράφηση αρχείων στο cloud (για απόλυτη ασφάλεια δεδομένων) και το firewall (ολοκληρωμένη προστασία σε επίπεδο δικτύου).
Μην ξεχνάς να το χρησιμοποιείς!
Ακόμα κι αν επιλέξεις πάντως antivirus και το εγκαταστήσεις στον υπολογιστή σου, η δουλειά σου δεν έχει ολοκληρωθεί. Αυτό που οφείλεις να κάνεις είναι να μάθεις να το χρησιμοποιείς. Προγραμμάτισε συχνά σκαναρίσματα προκειμένου να είσαι σίγουρος ότι το laptop σου παραμένει ασφαλές. Ενεργοποίησε τυχόν firewall για μεγαλύτερη προστασία και χρησιμοποίησε τον password manager που λέγαμε πιο πάνω για να δεις ποιοι κωδικοί σου πιθανώς να έχουν παραβιαστεί -και άρα να τους αλλάξεις άμεσα. Διάβασε τις συμβουλές του λογισμικού όσον αφορά στη βελτιστοποίηση του συστήματός σου και εξοικειώσου με τις λειτουργίες του έτσι ώστε να το εκμεταλλευτείς στο έπακρο.